samenhang 3
De Kapel van de Heilige Trappen...
oftewel de Crypte van de Kerk van de Transfiguratie
die deel is van het piaristenklooster in Krakau... ingewijd in 1733
behoort tot een zeldzame groep barokke monumenten
bedoeld voor de contemplatie van het lijden van Christus.
Het interieur en de inrichting van de kapel omvatten
- de asymmetrische Heilige Trappen
- het altaar gescheiden door tralies
- de Gevangenis van Jezus
- de Grot van het Heilig Graf
- een open oculus in het gewelf
- en 18e eeuwse schilderijen met passiescènes
van Andrzej Radwanski en Franciszek Eckstein.
Vroeger was de kapel omgeven door catacomben, gelegen in de zijcrypten.
Aan de linkerkant werden geestelijken begraven, aan de rechterkant lekenstichters.
Barokke begraafplekken zijn ook te vinden onder de Heilige Trappen.
De stichter van de kapel was Fr. Stefan Dembinski.
De Heilige Trappen (Scala Santa)
zijn een kopie van de trappen van de Antonia-burcht...
de zetel van de Romeinse gouverneur in Jeruzalem.
Het was na hen te hebben beklommen
dat de gemartelde Christus voor Pilatus verscheen
en ter dood werd veroordeeld.
Volgens de legende werd de originele trap, besprenkeld met het bloed van Jezus...
in 326AD door de H. Helena, moeder van Constantijn de Grote, gevonden
en op haar bevel naar Rome vervoerd.
Vervolgens werden 28 marmeren treden
geïnstalleerd in het pauselijke paleis in Lateranen...
waar ze de belangrijkste eretrap vormden.
Halverwege de 15e eeuw werd de trap een cultus
en vanaf dat moment kon je hem alleen nog maar op je knieën beklimmen.
De treden met bloedsporen (2e, 11e en 28e) waren gemarkeerd met metalen kruisjes.
In 1589 werden ze op bevel van paus Sixtus V afgebroken
en verplaatst naar een nieuw, prachtig gebouw.
De Trappen kwamen aan de voet
van de Sancta Sanctorum-kapel
- privé-kapel van de pausen.
Vanaf het begin van de 17e eeuw
begon de Lateraanse kapel van de Heilige Trap
in heel Europa te worden gekopieerd.
In Polen vinden we de barokke Heilige Trappen ook in andere steden...
zoals Kalwaria Zebrzydowska en Krzeszowska, op Góra Święta Anna,
in de tuinen van de Visitatiezusters in Krakau en Warschau,
en in Sośnica en Góra bij Wrocław.
De Piaristenkapel in Krakau is een uniek gebouw.
Dit is waarschijnlijk de enige kapel die de hele benedenkerk beslaat.
De vorm van de Heilige Trap, die het grootste deel van de crypte vult, is ook ongebruikelijk.
De auteur van het ontwerp was waarschijnlijk Kacper Bażanka.
De rechterkant van de trap,
met 26 lage treden en 2 bordessen (samen 28),
was gemaakt van compacte kalksteen.
De gelovigen beklommen ook hier de trap op hun knieën
en overwogen ondertussen het lijden van Christus.
In de verborgen gaten in de trappen bevinden zich twee reliekschrijnen
met de overblijfselen van heilige martelaren en souvenirs uit het Heilige Land.
In het centrale deel van de treden nummer 2, 11 en 28
bevinden zich deeltjes van het Heilig Kruis
wat gemarkeerd wordt met metalen kruisen.
De linkertrap, met 23 treden...
was bedoeld voor normale afdaling.
Vroeger werd de toegang tot de trap afgesloten door metalen hekken.
Bovenaan de Heilige Trap stond een altaar gewijd aan St. Jezus' Gevangenis...
waar een drieluik met het beeld van Christus in ketenen werd aanbeden.
Vroeger werd hier, overeenkomstig de wil van de stichter
elke vrijdag een plechtige Heilige Mis gevierd.
En er werden psalmen gezongen
voor de zielen van de doden.
Onder de trap bevindt zich een grot.
Oorspronkelijk bekleed met stucwerk dat steen imiteert.
De open oculus maakte de opvoering van de mysteries van opstanding en hemelvaart mogelijk.
De paastraditie om op deze plek het graf van de Heer na te bouwen...
is tot op de dag van vandaag bewaard gebleven.
Vroeger hing er bij de ingang van de Heilige Trap
een plaquette met een gedicht:
Ga op je knieën
Deze trap op voor het offer.
Want daarin zijn de relikwieën geplaatst
Van de heiligen die stierven voor het heilige katholieke geloof
En die als beloning de martelarenkroon ontvingen.
Zeg bij elke stap het 'Weesgegroet' in nederigheid van geest
Heb oprecht berouw over je zonden
En vraag om vergeving.
En omwille van de heiligen
En van het lijden onder het kruis
van Onze Lieve Vrouw van Smarten
zal de Heer God je horen
In de 20e eeuw
werden tijdens daaropvolgende renovaties
het altaar verwijderd, de oculus dichtgemetseld, de catacomben gepleisterd,
stucwerk en fragmenten van schilderijen verwijderd en de trappen en de vloer getransformeerd.
Tijdens de Staat van Beleg (1981...)
diende de crypte als ontmoetingsplaats voor de oppositie
en voor onafhankelijke kunstenaars.
En sinds 1997 tot op heden...
is hier de populaire galerie 'Krypta u Pijarów' gevestigd.
De oorspronkelijke functie van de kapel raakt vergeten...
[bron]
Reacties
Een reactie posten